ตัวแบบเชิงบูรณาการในการส่งเสริมการเกษตรมูลค่าสูงขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จังหวัดปทุมธานี

Abstract

การเกษตรเป็นภาคเศรษฐกิจสําคัญ การขับเคลื่อนกิจกรรมปฏิรูปภาคเกษตรโดยการสร้างเกษตรมูลค่าสูงจึงเป็นหมุดหมายลำดับแรก ซึ่งความร่วมมือเชิงบูรณาการของทุกภาคส่วนถือเป็นองค์ประกอบที่สำคัญ งานวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1) ศึกษาสภาพ ปัญหา และคุณลักษณะการส่งเสริมการเกษตรมูลค่าสูง 2) พัฒนาตัวแบบเชิงบูรณาการในการส่งเสริมการเกษตรมูลค่าสูง และ 3) นำเสนอแนวทางการนำตัวแบบเชิงบูรณาการในการส่งเสริมการเกษตรมูลค่าสูงไปสู่การปฎิบัติ เก็บข้อมูลเชิงปริมาณ จากทีมบริหารขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พื้นที่จังหวัดปทุมธานี จำนวน 280 คน และเก็บข้อมูลเชิงคุณภาพจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 24 คน ใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติเชิงอนุมาน เพื่อวิเคราะห์สมการโครงสร้าง ทดสอบความสัมพันธ์ และความสอดคล้องของโมเดล

ผลการวิจัยพบว่า 1) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จังหวัดปทุมธานี มีการส่งเสริมการเกษตรมูลค่าสูงได้ดีที่สุด ในด้านการขยายระบบชลประทาน รองลงมาคือ การปรับเปลี่ยนพื้นที่ การรวมผลิตรวมจำหน่าย การเพิ่มมูลค่าสินค้าตามแนวทาง BCG การสร้างผู้ประกอบการเกษตร การเข้าถึง Big data ด้านการเกษตร การส่งเสริมสหกรณ์การเกษตรเข้มแข็ง และการพัฒนาคลัสเตอร์ทางชีวภาพ ตามลำดับ 2) ผลการตรวจสอบความสอดคล้องกลมกลืนของตัวแบบกับข้อมูลเชิงประจักษ์ พบค่าที่แสดงว่าตัวแบบผ่านเกณฑ์และมีความเที่ยงตรงเชิงโครงสร้างคือ chi-square = 980.145, chi-square/df = 2.841, p = 0.000, CFI = 0.945, IFI = 0.942, และ RMSEA = 0.074 และ 3) แนวทางการนำตัวแบบไปปฎิบัติคือ การป้องกันโซนเกษตร การบริหารจัดการน้ำไฟฟ้าแสงสว่าง การสร้างตลาดชุมชน การทำทะเบียนกลุ่มอาชีพ การส่งเสริมแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร การจัดโครงการศึกษาดูงานเกษตรกรรมยั่งยืน การจัดกิจกรรมฟื้นฟูและอนุรักษ์ การป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย รวมถึงการทำฐานข้อมูลเชิงพื้นที่เพื่อส่งเสริมผลิตภัณฑ์ที่เป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์